Η συζήτηση για νέα μέτρα είναι εκτός πραγματικότητας

Την άποψη πως η κυβέρνηση δεν χρειάζεται να σπεύσει να προσδιορίσει τον χρόνο εξόδου της χώρας στις αγορές, προκειμένου να βρει την καταλληλότερη
στιγμή για την έξοδο αυτή, διατυπώνει ο Γιώργος Σταθάκης λίγες ημέρες μετά την ολοκλήρωση της τεχνικής συμφωνίας.

Ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος θεωρεί ότι η ένταξη της χώρας στο πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης (QE) είναι ζήτημα χρόνου και πιστεύει ότι τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος (επιμηκύνσεις δανείων, σταθεροποιήσεις επιτοκίων) μπορούν να περιγραφούν στο επικείμενο Eurogroup.

Για τον ίδιο ούτε τέταρτο μνημόνιο υπάρχει, ούτε κίνδυνος αξίωσης νέων μέτρων από τους δανειστές. Ο υπουργός επισημαίνει ότι στο κείμενο της συμφωνίας για τα ενεργειακά δεν υπάρχει αναφορά στην πώληση υδροηλεκτρικών μονάδων και προαναγγέλλει αναδιάρθρωση της ΔΕΗ, αλλά σε καμία περίπτωση κλείσιμό της. Δηλώνει πως θα ψήφιζε Μακρόν χωρίς συζήτηση. Τις εκλογές στην Ελλάδα δεν τις βλέπει πριν από το 2019. Οσο για τις σχέσεις ΣΥΡΙΖΑ και σοσιαλδημοκρατίας στην Ελλάδα θεωρεί ότι υπάρχει πεδίο για τη συγκρότηση ενός πολιτικού χώρου με προοπτικές.
Κύριε υπουργέ, πιστεύετε ότι μπορεί να επιτευχθεί συνολική συμφωνία με τους δανειστές στο Eurogroup της 22ας Μαΐου; Η τεχνική συμφωνία ολοκληρώθηκε, όμως παραμένει η εκκρεμότητα γύρω από το χρέος...
Μετά την επίτευξη της συμφωνίας στην Αθήνα, στις 22 Μαΐου θα έχουμε μία κατ' αρχήν συμφωνία και για το χρέος, η οποία θα προσδιορίζει με σχετική σαφήνεια τα μεσοπρόθεσμα μέτρα που θα εφαρμοστούν με την ολοκλήρωση του προγράμματος.
Τι σας κάνει να θεωρείτε ότι έστω και τώρα ΔΝΤ και γερμανικό υπουργείο Οικονομικών μπορούν να συμφωνήσουν στην εξειδίκευση των μεσοπρόθεσμων μέτρων και στα πρωτογενή πλεονάσματα για την περίοδο μετά το 2018;

Νομίζω ότι σημασία έχει να υπάρξει συμφωνία επί της αρχής για τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, χωρίς κατ' ανάγκη να περιγράφεται ακριβώς το ειδικό βάρος που έχει κάθε εργαλείο. Αρα ζητούμενο είναι να υπάρξει μια συμφωνία που θα λαμβάνει υπόψη τις πολιτικές αναφορές της Γερμανίας αλλά ταυτόχρονα θα μπορεί να ικανοποιήσει το πακέτο που θέλει το ΔΝΤ και βέβαια την ελληνική πλευρά.
Μπορείτε να προσδιορίσετε δυο-τρία από τα μέτρα ανακούφισης;
Οι παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να γίνουν είναι η επιμήκυνση ορισμένων κατηγοριών δανείων που δημιουργούν απότομες αυξήσεις στην εξυπηρέτηση του χρέους σε κάποιες χρονιές και η σταθεροποίηση του επιτοκίου σε άλλες κατηγορίες δανείων. Πρόκειται για μέτρα που δημιουργούν έναν πολύ ανοικτό ορίζοντα 20ετίας, στη διάρκεια της οποίας το ελληνικό χρέος θα είναι βιώσιμο. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι το επιτόκιο του 10ετούς ομολόγου με την επίτευξη της συμφωνίας υποχώρησε στο 6%. Εκτιμούμε ότι θα μειωθεί περαιτέρω μόλις αποσαφηνιστεί και το θέμα του χρέους. Οταν το επιτόκιο βρεθεί λίγο πάνω από το 4%, θα υπάρξει σημαντικός αντίκτυπος στην οικονομία, καθώς πέραν του Δημοσίου θα διευκολυνθεί η χρηματοδότηση και του ιδιωτικού τομέα, είτε πρόκειται για τις τράπεζες είτε για τον δανεισμό των εταιρειών μέσω ομολόγων.
Στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης πότε θα μπούμε, κ. Σταθάκη; Ποιο θεωρείτε ασφαλές χρονικό πλαίσιο για την ένταξη στο QE ούτως ώστε να βγούμε εγκαίρως στις αγορές;

Ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος Γιώργος Σταθάκης με τη συντάκτρια του «Εθνους» Βούλα Κεχαγιά.

Η ΕΚΤ, παίρνοντας ως δεδομένο μια θετική απόφαση για το χρέος και την αντιμετώπιση των αγορών, που μείωσαν το επιτόκιο από 8% σε 6%, θα μπορέσει, σχετικά σύντομα, να ενεργοποιήσει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης για τα ελληνικά ομόλογα. Η ολοκλήρωση της συμφωνίας ανοίγει δυνατότητες ανάκαμψης της οικονομίας που πριν από λίγο καιρό δεν υπήρχαν. Δεν χρειάζεται ακόμα να προσδιοριστεί ο χρόνος εξόδου στις αγορές.
Γιατί;
Πρέπει να περιμένουμε να γίνουν βήμα προς βήμα αυτά που επιδιώκουμε, και θα παραμείνει στη διακριτική ευχέρεια της κυβέρνησης, ανάλογα με τις οικονομικές εξελίξεις, το πότε θα θεωρήσει πιο κατάλληλη στιγμή να βγει στις αγορές.
Η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση πως φέρνει στη Βουλή το 4ο μνημόνιο αφού κόβονται συντάξεις και μειώνεται το αφορολόγητο. Εχει άδικο;
Σαφώς και έχει άδικο. Το μνημόνιο τελειώνει το 2018 και η Ελλάδα ετοιμάζεται να ξαναβγεί στις αγορές, εκπληρώνοντας το υπέρτατο κριτήριο για το αν ένα κράτος είναι αξιόχρεο. Η ιδέα των μνημονίων εδράζεται στην απλή πραγματικότητα ότι μια χώρα δεν μπορεί να δανειστεί από τις αγορές. Δεσμευτήκαμε σε μέτρα για το 2019 και το 2020 στο πλαίσιο της αναγκαιότητας να μπει το ΔΝΤ στο τρέχον πρόγραμμα, αλλά αυτό το εξισορροπήσαμε με τα αντίμετρα, οπότε το δημοσιονομικό αποτέλεσμα είναι μηδενικό. Αυτό προφανώς δεν συνιστά νέο μνημόνιο για μια οικονομία που έχει πλέον τη δυνατότητα να επιστρέψει στις αγορές και ολοκληρώνει το τρέχον πρόγραμμα το 2018.
Κατά τη διάρκεια της μακρόσυρτης διαδικασίας διαπραγμάτευσης, φοβηθήκατε κάποια στιγμή ότι ενδεχομένως η αξιολόγηση να έμενε ανοιχτή έως το φθινόπωρο;
Η αξιολόγηση μπορούσε να κλείσει νωρίτερα, καθώς ήδη πριν από τα Χριστούγεννα υπήρχε μεγάλη σύγκλιση. Υπήρχε, όμως, η επιμονή του ΔΝΤ για την περίοδο μετά το 2018 και έτσι η διαπραγμάτευση παρατάθηκε. Τώρα τέλος καλό, όλα καλά.
Αρα ανησυχήσατε κάποια στιγμή...
Δεν υπήρχαν χρονικά περιθώρια για αναβολή πέραν του Μαΐου, καθώς όλοι γνωρίζουν τις αυξημένες υποχρεώσεις αποπληρωμής δανείων τον Ιούλιο.
Θα υπήρχε κίνδυνος πιστωτικού γεγονότος;
Προσωπικά ποτέ δεν θεώρησα ότι υπήρχε ενδεχόμενο πιστωτικού γεγονότος.
Ξέρετε ότι έπεται και μία τρίτη αξιολόγηση. Θα δούμε το σκηνικό να επαναλαμβάνεται, τι μας διασφαλίζει ότι οι δανειστές δεν θα εγείρουν νέες αξιώσεις;
Με βάση τα δημοσιονομικά αποτελέσματα του 2016 και την προοπτική για το 2017, εκτιμώ ότι η πορεία της χώρας θα είναι πολύ σταθερή, εκπληρώνοντας τους στόχους. Αρα η συζήτηση για νέα μέτρα είναι εκτός πραγματικότητας, όπως αποδείχθηκε τελικά και για τη συζήτηση περί ενεργοποίησης του κόφτη.
Τα ενεργειακά, θέμα της αρμοδιότητάς σας, αποδείχτηκε ότι ήταν ένας δύσκολος κάβος στη διαπραγμάτευση με τους θεσμούς. Για να καταλάβουμε, τι συμφωνήθηκε εν τέλει;
Τέσσερα πράγματα συμφωνήθηκαν. Πρώτον, μετά και την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα λιγνιτωρυχεία, συμφωνήσαμε να φτιαχτεί ένα σχέδιο παραχώρησης, που θα εξασφαλίζει την πρόσβαση των ανταγωνιστών της ΔΕΗ περίπου στο 40% του λιγνίτη και των λιγνιτικών μονάδων. Εχουμε καταλήξει ως προς το χρονοδιάγραμμα και τη μεθοδολογία. Τώρα θα ανοίξει ο διάλογος με τη Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα προκύψουν συγκεκριμένες προτάσεις μέχρι τον Ιούλιο, θα τεθούν στη δοκιμασία της αγοράς τον Οκτώβριο και θα νομοθετηθούν τον Νοέμβριο με προοπτική να εφαρμοστούν μέχρι το τέλος του προγράμματος. Σημαντικό είναι ότι στο κείμενο δεν υπάρχει αναφορά στην πώληση υδροηλεκτρικών μονάδων.
Δεύτερον, θα αυξηθούν οι ποσότητες που διαθέτει η ΔΕΗ στις δημοπρασίες ΝΟΜΕ, υπό τον περιορισμό ότι μόλις εφαρμοστούν τα μέτρα για τις λιγνιτικές μονάδες θα υπάρξει ανάλογη αποκλιμάκωση.
Τρίτον, συμφωνήσαμε στην ιδιωτικοποίηση του ΔΕΣΦΑ, όπου στη διεκδίκηση του 66% θα συμμετάσχουν ευρωπαϊκές εταιρείες αλλά και εταιρείες από τρίτες χώρες σε σύμπραξη με ευρωπαϊκές. Πιστεύουμε έτσι ότι θα υπάρξει μεγαλύτερος ανταγωνισμός και καλύτερες επιλογές.
Τέλος, για το χρέος των ιδιωτών προς τη ΔΕΗ συμφωνήσαμε να αποτυπωθεί τον Ιούλιο από τη ΡΑΕ και στη συνέχεια να υπάρξει ένα σχέδιο εξόφλησής του, το οποίο όμως θα έχει 5ετή ορίζοντα και άρα οι επιβαρύνσεις για τους καταναλωτές θα είναι πολύ μικρές.
Με τη ΔΕΗ τι γίνεται; Πολλοί υποστηρίζουν ότι δεν είναι ανταγωνιστική, ότι τα τιμολόγιά της είναι στα ύψη και ότι η επιχείρηση απειλείται ακόμη και με κλείσιμο...
Η ΔΕΗ αντιμετωπίζει ένα τριπλό πρόβλημα: Πρώτον έχουν αυξηθεί οι οφειλές προς την επιχείρηση, κυρίως ως αποτέλεσμα της κρίσης της οικονομίας, αλλά υπάρχουν και στρατηγικοί κακοπληρωτές. Δεύτερον, η ΔΕΗ έχει δεσμευτεί να κάνει σειρά επενδύσεων (σημαντικότερη αυτή της μονάδας Πτολεμαΐδα V) και άρα έχει ανάγκη κεφαλαίων. Τρίτον, υπάρχουν τα δάνεια στα οποία την εξέθεσαν οι προηγούμενες διοικήσεις και τώρα πρέπει να αποπληρωθούν. Για τους λόγους αυτούς υπάρχει μια χρηματοπιστωτική δυσχέρεια στη ΔΕΗ, αλλά ήδη έχουν ληφθεί μέτρα με τα οποία έχουν ρυθμιστεί τα 1,5 από τα 2,4 δισ. ευρώ οφειλών. Το ελληνικό Δημόσιο εξόφλησε τους λογαριασμούς που είχε και προπλήρωσε κάποιους από τους μελλοντικούς. Επιπλέον, πολύ πρόσφατα η ΔΕΗ δανείστηκε από τις ελληνικές τράπεζες και άρα είναι αξιόχρεη. Τέλος, σύντομα θα λάβει μεγάλη εισροή 700 εκατ. ευρώ από την πώληση του ΑΔΜΗΕ.
Αρα νομίζω ότι η κατάσταση είναι διαχειρίσιμη και οι καταστροφολογίες είναι εκτός τόπου και χρόνου. Η εταιρεία παρέμεινε κερδοφόρα και το 2016, κάτι που είναι σημαντικό. Η ΔΕΗ προφανώς θα αναδιαρθρωθεί για να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, αλλά αυτό απέχει πολύ από τον κίνδυνο κατάρρευσης.
Μας λέτε ότι δεν θα κλείσει.
Οχι, δεν θα κλείσει.
ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΟ 2019
«Η κυβέρνηση θα ολοκληρώσει τη θητεία της»
Κύριε υπουργέ, έχετε περάσει από το υπουργείο Οικονομίας. Το κυρίαρχο είναι η επιστροφή της χώρας στην ανάπτυξη. Αλλά γιατί κάποιος να επενδύσει στην Ελλάδα;
Εχουν γίνει αρκετά πράγματα, όπως ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος, η απλοποίηση της αδειοδότησης των επιχειρήσεων, ο νόμος για τις δημόσιες προμήθειες και συμβάσεις, οι μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων σε συνεργασία με την Παγκόσμια Τράπεζα κ.ά. Υπάρχουν βέβαια ακόμα και πολλά να γίνουν. Η ανάκαμψη θα προέλθει από τους δύο τομείς όπου ήδη υπάρχουν σημαντικά θετικά μηνύματα, τις εξαγωγές και τον τουρισμό. Σε αυτούς θα προσέθετα τα νέα μεγάλα πεδία επενδύσεων, στον χώρο της ενέργειας, των υποδομών και της στήριξης της αγροτικής και βιομηχανικής παραγωγής.
Στον δικό σας τομέα της ενέργειας;
Γίνονται ήδη πολύ μεγάλες επενδύσεις. Πρώτον, το 1 δισ. ευρώ περίπου σε αιολικά πάρκα, τα οποία έχουν αδειοδοτηθεί πρόσφατα. Δεύτερον, επενδύσεις σε υποδομές του φυσικού αερίου όπως ο ΤΑΡ, ο IGB με τη Βουλγαρία και ο πλωτός τερματικός σταθμός της Αλεξανδρούπολης.
Τρίτον, οι υδρογονάνθρακες που ξεκινάνε τώρα με τις πρώτες συμβάσεις που υπογράψαμε με την Total και τα ΕΛΠΕ και ακολουθούν και άλλες συμβάσεις. Πολύ σημαντικά έργα όπως είναι η διασύνδεση των νησιών και ο EastMed που προσυπογράψαμε για πρώτη φορά τέσσερις υπουργοί, Ισραήλ, Ελλάδας, Κύπρου, Ιταλίας, για τον υποθαλάσσιο αυτόν αγωγό.
Πάμε λίγο Ευρώπη; Ποια η γνώμη σας για τον Μακρόν;
Εχω προσωπική άποψη για τον Μακρόν, καθώς κατά την πρώτη περίοδο της θητείας μου στο υπουργείο Οικονομίας εκείνος χειριζόταν το αντίστοιχο γαλλικό χαρτοφυλάκιο και τυχαίνει ο Ελληνας εκπρόσωπος να κάθεται δίπλα στον Γάλλο στα συμβούλια της ΕΕ. Είχαμε πολύ καλή συνεργασία σε μια ιδιαίτερα ταραγμένη περίοδο. Νομίζω, είναι πιστός ευρωπαϊστής. Πιστεύω ότι θα γίνει ένας καλός πρόεδρος για τους Γάλλους και ότι είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας να εκλεγεί. Αν ήμουν Γάλλος πολίτης θα τον ψήφιζα οπωσδήποτε.
ΣΥΡΙΖΑ και σοσιαλδημοκρατία, συνεργασία μόνο στην Ευρώπη;
Νομίζω ότι είναι θετικές οι εξελίξεις, τα ανοίγματα και η επικοινωνία που έχει γίνει για τη σοσιαλδημοκρατία στην Ευρώπη. Η σοσιαλδημοκρατία στην Ελλάδα έχει προβλήματα λόγω συσσωρευμένων βαριδίων του παρελθόντος.
Προσώπων;
Οφείλεται σε πρόσωπα κυρίως. Ανοιχτό όμως είναι το πεδίο ενός πολιτικού χώρου που εκ των πραγμάτων πρέπει να υπάρχει με δυνατότητες και προοπτικές.
Ο πρωθυπουργός είπε ότι μετά την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης οι υπουργοί δεν έχουν άλλοθι για καθυστερήσεις...
Με το τέλος της αξιολόγησης, η κυβέρνηση καλείται να κάνει πρώτα τα πράγματα τα οποία έχει καθυστερήσει να κάνει, δεν έχει άλλοθι στο να μην κάνει τις μεγάλες τομές που έχει υποσχεθεί στους Ελληνες πολίτες. Πλέον το θέμα των εκλογών εκλείπει, και ο πολιτικός χρόνος είναι αρκετός.
Πότε βλέπετε εκλογές;
Το 2019, όπως σταθερά επαναλαμβάνω εδώ και καιρό. Με το κλείσιμο της συνεργασίας η αντιπολίτευση αναγκάστηκε να δεχθεί ότι δύσκολα θα προκύψει πρόβλημα για την κυβέρνηση φέτος, και προσπαθούν να στήσουν σενάρια για το 2018. Τελικά, θα αναγκαστούν να συμβιβαστούν με την ιδέα ότι η κυβέρνηση θα ολοκληρώσει τη θητεία της.
ΒΟΥΛΑ ΚΕΧΑΓΙΑ
vkechagia@pegasus.gr