Ανεβασμένες τρανσαμινάσες: Ποιους κινδύνους κρύβουν

Με τον όρο τρανσαμινίτιδα ή υπερτρανσαμινασαιμία περιγράφεται η υπερβολική άνοδος στο αίμα μιας οικογένειας ενζύμων που ονομάζονται τρανσαμινάσες.

Η τρανσαμινίτιδα δεν είναι νόσος, αλλά δείκτης για προβλήματα υγείας που πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα.

Ποιο ρόλο παίζουν οι τρανσαμινάσες στην υγεία

Οι τρανσαμινάσες παίζουν ρόλο-κλειδί στη λειτουργία του ήπατος, καθώς εμπλέκονται στη λειτουργία των ηπατικών κυττάρων. Συγκεκριμένα, τα βοηθούν να διασπούν θρεπτικά συστατικά που λαμβάνουμε από τη διατροφή μας και να απομακρύνουν τις τοξίνες από το σώμα.

Παθήσεις που αυξάνουν τις τρανσαμινάσες

Οι τρανσαμινάσες μπορεί να αυξηθούν χωρίς συγκεκριμένο λόγο και τα επίπεδά τους να επιστρέψουν αυτόματα στο φυσιολογικό, χωρίς να χρειαστεί θεραπεία.
Άλλοτε πάλι η αύξηση οφείλεται σε κάποια σοβαρή πάθηση που πρέπει να διερευνηθεί από τον γιατρό.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Οικογενειακών Γιατρών, μερικοί από τους πιο κοινούς παράγοντες που συμβάλλουν στην τρανσαμινίτιδα είναι οι εξής:

• Μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος (ΜΑΛΝΗ): Διαπιστώνεται όταν υπάρχει αυξημένη συσσώρευση λίπους στο ήπαρ, χωρίς όμως αυτή να έχει προκληθεί από την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Αναγνωρισμένοι παράγοντες κινδύνου για τη ΜΑΛΝΗ είναι η παχυσαρκία και η υψηλή χοληστερόλη. Σε αρχικό στάδιο συνήθως δεν προκαλεί εμφανή συμπτώματα, ωστόσο ορισμένα άτομα εκδηλώνουν κόπωση ή ήπιο πόνο ψηλά και δεξιά στην κοιλιά. Αν δεν αντιμετωπιστεί, η ΜΑΛΝΗ μπορεί να οδηγήσει στην κίρρωση του ήπατος.
• Αλκοολική νόσος του ήπατος: Η νόσος περιγράφει τις βλάβες που προκαλεί στο ήπαρ η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Όπως και η ΜΑΛΝΗ, δεν προκαλεί εμφανή συμπτώματα σε αρχικό στάδιο, ωστόσο η προχωρημένη αλκοολική νόσος του ήπατος χαρακτηρίζεται από ευρύ φάσμα συμπτωμάτων που περιλαμβάνουν τη ναυτία, τον ίκτερο, την ύπαρξη αίματος στα κόπρανα ή στον εμετό, την πνευματική σύγχυση, την υπνηλία, το πρήξιμο στην κοιλιά και στους αστραγάλους, καθώς και την απώλεια βάρους.
• Ιογενής ηπατίτιδα: Τόσο η ηπατίτιδα Β όσο και η ηπατίτιδα C μπορεί να είναι η αιτία πίσω από τις αυξημένες τρανσαμινάσες.
• Αιμοχρωμάτωση: Η νόσος χαρακτηρίζεται από την υπερβολική απορρόφηση σιδήρου από τη διατροφή. Ο περίσσιος σίδηρος αποθηκεύεται στο συκώτι, στην καρδιά ή στο πάγκρεας, συμβάλλοντας σε επιπλοκές όπως ο διαβήτης. Η αιμοχρωμάτωση μπορεί να είναι κληρονομική ή να προκληθεί από άλλη πάθηση (π.χ. χρόνια νόσος του ήπατος).
• Ορισμένα φάρμακα (π.χ. το αντικαταθλιπτικό βουπροπιόνη και το ανοσοκατασταλτικό μεθοτρεξάτη).

Σπανιότερα, η τρανσαμινίτιδα οφείλεται στην αυτοάνοση ηπατίτιδα, στη νόσο του Wilson (υπερβολική συσσώρευση χαλκού στο συκώτι, στον εγκέφαλο και σε άλλα ζωτικά όργανα), σε διαταραχή του θυρεοειδούς (υποθυρεοειδισμό ή υπερθυρεοειδισμό) ή και σε άλλη πάθηση.
Δεδομένου ότι η ίδια η τρανσαμινίτιδα δεν είναι νόσος, καθίσταται σαφές ότι τα συμπτώματα που τυχόν προκαλεί οφείλονται στην υποκείμενη αιτία της και όχι στις ίδιες τις αυξημένες τρανσαμινάσες στο αίμα.

Πρόληψη

Μερικές γενικές συστάσεις για την πρόληψη της τρανσαμινίτιδας είναι οι εξής:

• Ισορροπημένη διατροφή
• Τακτική σωματική άσκηση
• Έλεγχος του σωματικού βάρους
• Θεραπεία τυχόν ιογενών λοιμώξεων
• Επαρκής έλεγχος χρόνιων παθήσεων, όπως ο διαβήτης ή η αυτοάνοση ηπατίτιδα

Εφόσον τα μέτρα αυτά δεν επαρκούν για να επανέλθουν οι τρανσαμινάσες σε φυσιολογικά επίπεδα, απαιτείται αναλυτικός έλεγχος από τον γιατρό ώστε να διερευνηθεί η βαθύτερη αιτία της αύξησής τους. Πολλές από τις παθήσεις που συνδέονται με τις ανεβασμένες τρανσαμινάσες, όπως η λιπώδης νόσος του ήπατος και η ηπατίτιδα, ενέχουν σοβαρούς κινδύνους αν δεν αντιμετωπιστούν.
Πηγή: Medical News Today