δυσπεψία, όπως φούσκωμα, πόνο στο πάνω μέρος της κοιλιάς, καούρα, ερυγές, ναυτία και έμετο. Παρατηρείται δηλαδή μια λειτουργική διαταραχή στη διαδικασία της πέψης που λαμβάνει χώρα στο στομάχι, χωρίς να εντοπίζονται απαραίτητα παθολογικές αλλοιώσεις.
Φυσιολογικά, η διάσπαση των τροφών που ξεκινά στο στόμα κατά τη μάσηση με το σίελο, συνεχίζεται στο στομάχι, με την έκκριση του υδροχλωρικού οξέος. Η παρουσία του υδροχλωρικού οξέος είναι ιδιαιτέρως σημαντική αφενός γιατί καταστρέφει τα μικρόβια που εισέρχονται στο στομάχι μέσω της τροφής και αφετέρου γιατί ρυθμίζει την οξύτητα του περιβάλλοντος του στομάχου έτσι ώστε η τροφή να μπορεί να διασπαστεί στα επιμέρους στοιχεία της. Η σωστή διάσπαση της τροφής στο στόμαχο αποτελεί κομβικό σημείο προκειμένου να γίνει στη συνέχεια επαρκής απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών στο λεπτό έντερο.
Παρά τη διαδεδομένη άποψη ότι η δυσπεψία και η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι αποτέλεσμα υπερβολικής παραγωγής υδροχλωρικού οξέος στο στομάχι, στις περισσότερες περιπτώσεις ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Ποια είναι ωστόσο τα πραγματικά αίτια των συμπτωμάτων της δυσπεψίας;
Η κατανάλωση λιπαρών και πικάντικων φαγητών, το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ και καφεΐνης, η λήψη μεγάλων γευμάτων, ιδιαίτερα αργά το βράδυ, όπου η λειτουργικότητα του στομάχου είναι ήδη μειωμένη, η γρήγορη κατάποση της τροφής χωρίς καλή μάσηση, που επιφορτίζει το στομάχι με μεγαλύτερο έργο διάσπασης, η λήψη μεγάλης ποσότητας νερού ή άλλων υγρών κατά τη διάρκεια του γεύματος, που προκαλούν αραίωση των γαστρικών υγρών, είναι όλοι πολύ σημαντικοί παράγοντες που δυσχεραίνουν την καλή λειτουργία του στομάχου και κατά συνέπεια την σωστή πέψη της τροφής. Επίσης, καίριος παράγοντας είναι το stress, καθώς υπό συνθήκες stress το σώμα αδυνατεί να παράξει τις επαρκείς ποσότητες πεπτικών υγρών και ενζύμων.
Ωστόσο η κλασσική προσέγγιση είναι η χορήγηση αντιόξινων σκευασμάτων, τα οποία είτε εξουδετερώνουν το υδροχλωρικό οξύ είτε αναστέλλουν την έκκριση του. Η πιο δημοφιλής πλέον κατηγορία σκευασμάτων αναστολής έκκρισης αποτελούν οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων (Nexium, Belifax, Pip acid, Zurcazol, Veralox etc). Ενδεικτικά, το 2008 οι πωλήσεις του φαρμάκου Nexium της φαρμακευτικής εταιρείας AstraZeneca έφτασαν τα 5,89 εκατομμύρια δολάρια, καθώς αποτέλεσε το Νο2 φάρμακο σε πωλήσεις στην παγκόσμια αγορά. Σχεδόν 30 χρόνια μετά την κυκλοφορία του πρώτου φαρμάκου της κατηγορίας, της εσομεπραζόλης, το 1989, πληθαίνουν οι μελέτες που καταδεικνύουν τις πολλαπλές ανεπιθύμητες ενέργειες που προκύπτουν από τη μακροχρόνια χρήση των σκευασμάτων αυτών.
Στις συνήθεις ανεπιθύμητες ενέργειες (1%-3%) περιλαμβάνονται η ναυτία, κεφαλαλγία, ζάλη, δυσκοιλιότητα, επιγαστρική δυσφορία και εξάνθημα. Ωστόσο στη μακροχρόνια χορήγησή τους η λίστα μεγαλώνει για να συμπεριλάβει μια σειρά σοβαρών παρενεργειών.
Καταρχήν, η μακροχρόνια χορήγηση αναστολέων αντλίας πρωτονίων έχει συνδεθεί με την ανεπαρκή απορρόφηση ιχνοστοιχείων. Η καταστολή της έκκρισης υδροχλωρικού οξέος την οποία προκαλούν, μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της απορρόφησης μαγνησίου, βιταμίνης Β12, σιδήρου και ασβεστίου, αυξάνοντας στην περίπτωση του τελευταίου την πιθανότητα οστεοπόρωσης και καταγμάτων.
Επίσης, λόγω των μειωμένων γαστρικών εκκρίσεων, αποδυναμώνεται ο αμυντικός φραγμός του σώματος απέναντι στα μικρόβια που εισέρχονται με την τροφή, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η πιθανότητα λοιμώξεων, πνευμονικών, αλλά κυρίως εντερικών, με χαρακτηριστικές τις λοιμώξεις από τα μικρόβια C. difficile, Salmonella και Campylobacter. Ένα ακόμα όργανο που μπορεί να υποστεί τις παρενέργειες αυτού του τύπου σκευασμάτων είναι τα νεφρά, καθώς ο κίνδυνος για διάμεση νεφρίτιδα αυξάνεται κατά τη μακροχρόνια χρήση τους. Ακόμα, μελέτες έχουν δείξει τη σύνδεση της χρόνιας χρήσης τους με αυξημένο κίνδυνο άνοιας.
Αντί της καταφυγής στη χρήση αντιόξινων φαρμάκων και τους κινδύνους που αυτή ενέχει, υπάρχουν απλές και ήπιες οδηγίες που μπορεί να ακολουθήσει κανείς προκειμένου να μειώσει τα επεισόδια δυσπεψίας ή παλινδρόμησης αλλά και να τα αντιμετωπίσει στην οξεία φάση τους. Όταν τα συμπτώματα βρίσκονται σε έξαρση, η λήψη νερού με λεμόνι ή νερού με οργανικό μηλόξυδο θα αυξήσει τα επίπεδα των οξέων στο στομάχι προκειμένου να ενισχυθεί η διάσπαση της τροφής. Επίσης, η κίνηση, το περπάτημα θα βοηθήσουν την περίσταλση του στομάχου ενώ η κατανάλωση βοτάνων, όπως είναι η μέντα, ο δυόσμος, το φασκόμηλο, η κανέλα και το τζίντζερ υποβοηθούν τη διαδικασία της πέψης.
Η καλή μάσηση της τροφής, γύρω στις 20 φορές για την κάθε μπουκιά, αποτελεί ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες βελτίωσης της δυσπεψίας καθώς έτσι διασπάται σε μεγαλύτερο βαθμό η τροφή ήδη από το στόμα και μειώνεται το έργο του στομάχου. Επίσης, αναπνευστικές ασκήσεις και τεχνικές χαλάρωσης θα βοηθήσουν να μειωθούν τα επίπεδα stress, εξομαλύνοντας έτσι την πεπτική λειτουργία. Ο βελονισμός και η ομοιοπαθητική αποτελούν επίσης χρήσιμες θεραπευτικές πρακτικές που μπορούν να επαναφέρουν σε ισορροπία το πεπτικό σύστημα.
Για όσους λαμβάνουν ήδη τέτοιου τύπου σκευάσματα για μεγάλο διάστημα, πέρα από τα επίπεδα σιδήρου, βιταμίνης Β12, μαγνησίου και ασβεστίου, και τα επίπεδα της νεφρικής λειτουργίας τους, που είναι χρήσιμο να ελέγξουν εργαστηριακά, χρειάζεται να έχουν υπόψη τους ότι σε περίπτωση που ακολουθούν αντιπηκτική αγωγή με κλοπιδογρέλη (Plavix), χορήγησης της με αναστολείς αντλίας πρωτονίων μπορεί να μειώσει την αντιαιμοπεταλιακή δράση της κλοπιδογρέλης. Επίσης σε περίπτωση διακοπής των σκευασμάτων αυτών πρέπει να γνωρίζουμε ότι αυτό χρειάζεται να γίνει όχι με απότομη, αλλά με σταδιακή μείωση της λήψης τους, ειδάλλως μπορεί να προκληθεί δυσανάλογα αυξημένη έκκριση γαστρικών υγρών.
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου