Στα σχεδόν δύο χρόνια της θητείας του στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, ένα από τα πλέον δύσκολα προβλήματα τα οποία κλήθηκε να διαχειριστεί ο Χρήστος Σπίρτζης ήταν αυτό του ΟΑΣΘ.
Έως και πριν από περίπου έναν μήνα ο υπουργός ήταν σε διαρκή πολεμική με τη διοίκηση και με το συνδικάτο των εργαζομένων στον Οργανισμό. Διακηρυγμένος στόχος του, από την πρώτη στιγμή, ήταν η κρατικοποίηση των οδικών αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης, στα πρότυπα της Αθήνας. Από τα βασικά επιχειρήματα, τα οποία διακινούσε όλο αυτό το διάστημα ο κ. Σπίρτζης ήταν ότι η σύμβαση του 2008 μεταξύ ελληνικού δημοσίου και ΟΑΣΘ ήταν παράνομη και ουσιαστικά δεν υφίσταται.
Τη θέση αυτή διατύπωσε ο υπουργός από πολλά μικρόφωνα και από κάμποσα βήματα, συμπεριλαμβανομένου και αυτού του Κοινοβουλίου. Απαντώντας στην αξιωματική αντιπολίτευση από το βήμα της Βουλής ο κ. Σπίρτζης είχε κατηγορήσει τη Νέα Δημοκρατία λέγοντας ότι «το 2008 αναθεωρήσατε τη λεόντεια εις βάρος του ελληνικού δημοσίου σύμβαση του ΟΑΣΘ, που έληγε τέλη 2009, θέτοντας ως νέα ημερομηνία λήξης της δύο χρόνια μετά τη λειτουργία του μετρό Θεσσαλονίκης και των επεκτάσεών του. Το πράξατε ενσυνείδητα παρανόμως, σε πλήρη αντίθεση με την κοινοτική νομοθεσία».
Πρόσθεσε δε, πως «δώσατε παράταση λειτουργίας σε λεωφορεία του ΟΑΣΘ που έπρεπε να έχουν αποσυρθεί και ‘ξεχάσατε’ να ελέγξετε ποιο μέρος της κινητής και ακίνητης περιουσίας του ΟΑΣΘ έχει αποσβεστεί και έπρεπε από το 2010 να περάσει στην ιδιοκτησία του ελληνικού δημοσίου».
Όλο αυτό το διάστημα ο υπουργός δεν είχε μπει ποτέ στον κόπο να τεκμηριώσει την άποψή του περί «παράνομων συμβάσεων», παρά τις περί του αντιθέτου εκτιμήσεις και απόψεις τις οποίες διατύπωναν, τόσο ο ΟΑΣΘ, όπως ήταν φυσικό και αναμενόμενο, όσο όμως και έγκριτοι νομικοί.
Τα ερωτήματα του υπουργού
Τον περασμένο Νοέμβριο, ενόψει και των νομοθετικών πρωτοβουλιών τις οποίες σχεδίαζε να αναλάβει, ο κ. Σπίρτζης αποφάσισε να προσφύγει στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους προκειμένου να λάβει έγκριτες απαντήσεις σε τρία συγκεκριμένα ερωτήματα. Ειδικότερα, στις 2 Νοεμβρίου 2016 ο υπουργός υπέβαλε προς το Γ’ Τμήμα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους τα ακόλουθα τρία ερωτήματα:
1. Ποιες οι έννομες συνέπειες από την έλλειψη προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας των από 11-1-2008 και 8-4-2010 συμβάσεων μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και του ΟΑΣΘ που κυρώθηκαν, αντιστοίχως, με τους ν. 3652/2008 και 3897/2010;
2. Αν είναι νόμιμη και ισχυρή η από 11-1-2008 σύμβαση που κυρώθηκε με το ν. 3652/2008 με την οποία παρατάθηκε η από 30-4-2001 οικονομική συμφωνία μέχρι δύο έτη από την ολοκλήρωση του υπό εκτέλεση μετρό της Θεσσαλονίκης (δηλαδή φέρει απροσδιόριστο χρόνο λήξης) ή αντιβαίνει ευθέως τις διατάξεις της παρ. 3 περ. δ’ του άρθρου 8 και παραγράφων 3, 4 του άρθρου 4 του Κανονισμού 1370/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ποιες οι έννομες συνέπειες στην περίπτωση που κριθεί ως μη νόμιμη και ισχυρή η από 11-1-2008 σύμβαση;
3. Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης σε οποιοδήποτε από τα άνω 1 και 2 ερωτήματα, περί ανυπόστατου ή ακυρότητας της από 1-11-2008 συμβάσεως, αν οι αξιώσεις του ελληνικού δημοσίου έναντι του ΟΑΣΘ σύμφωνα με την από 3-4-2001 οικονομική συμφωνία (που κυρώθηκε με το ν. 2898/2001), όπως, ιδίως αυτής του άρθρου δεύτερου της οικονομικής συμφωνίας, περί της περιέλευσης κατά τη λήξη της συμβάσεως στο δημόσιο κάθε αποσβεσθέντος κινητού και ακινήτου αλλά και κάθε άλλου κινητού και ακινήτου που δεν έχει αποσβεσθεί με ταυτόχρονη καταβολή της μη αποσβεσθείσας αξίας στον ΟΑΣΘ, είναι άμεσα διεκδικήσιμες από το ελληνικό δημόσιο;
Νόμιμες οι συμβάσεις
Επί των ερωτημάτων αυτών συνήλθε στις 14 Δεκεμβρίου 2016 το 7μελές Γ’ τμήμα του ΝΣΚ, υπό την προεδρία της Βασιλικής Δούκα, αντιπροέδρου του ΝΣΚ. Τα μέλη του ΝΣΚ αφού διερεύνησαν όλα όσα προβλέπονται στις συμβάσεις του 2008 και 2010 μεταξύ ελληνικού δημοσίου και ΟΑΣΘ, καθώς και όσα προβλέπονται στον κανονισμό 1370/2007 της Ε.Ε. κατέληξαν στις ακόλουθες επί των ερωτημάτων απαντήσεις:
Στο πρώτο ερώτημα, εάν δηλαδή οι εν λόγω δύο συμβάσεις είναι άκυρες επειδή δεν υπέστησαν τον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου το Γ’ Τμήμα του ΝΣΚ απαντά ότι: «Η νομοθετική κύρωση της σύμβασης παραχώρησης δημόσιας υπηρεσίας θεραπεύει, εκτός των ανωτέρω νομικών ελλείψεων, προφανώς και την παράλειψη της διοίκησης να θέσει το σχέδιο της σύμβασης στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Η διοικητική σύμβαση αυτή, μετά την κύρωσή της με πράξη νομοθετικής εξουσίας αποτελεί τυπικό νόμο, ο οποίος είναι υποχρεωτικός για όλα τα διοικητικά όργανα, συμπεριλαμβανομένου και εκείνων του Ελεγκτικού Συνεδρίου». Κατόπιν αυτού το Γ’ τμήμα του ΝΣΚ αποφαίνεται ότι «…με βάση τα προαναφερθέντα επί του πρώτου ερωτήματος αρμόζει η απάντηση ότι τόσο η από 11-1-2008, όσο και η από 8-4-2010 συμβάσεις μεταξύ δημοσίου και ΟΑΣΘ ήταν από τη σύναψή τους και μέχρι την κύρωσή τους, αντιστοίχως με τους ν. 3652/2008 και 3897/2010 προσωρινώς άκυρες και ανίσχυρες, μετά όμως από αυτήν παρήγαγαν και παράγουν όλες τις εξ αυτών έννομες συνέπειες μέχρι την κατά οποιονδήποτε νόμιμο τρόπο λήξη τους», θέμα με το οποίο ασχολείται το δεύτερο ερώτημα.
Η κοινοτική οδηγία
Η πλέον ουσιώδης απάντηση η οποία ανατρέπει τους διαχρονικούς ισχυρισμούς του κ. Σπίρτζη είναι αυτή που δίνει το Γ’ Τμήμα του ΝΣΚ στο δεύτερο ερώτημά του σχετικά με το εάν είναι νόμιμη και ισχυρή ή μη η σύμβαση του 2008 και εάν αντιβαίνει ή όχι τον κοινοτικό κανονισμό 1370/2007. Η απάντηση του ΝΣΚ αναφέρει: «Από το σύνολο των προαναφερομένων επί του δεύτερου ερωτήματος αρμόζει η απάντηση ότι οι συμβάσεις στις οποίες αφορά δεν αντιβαίνουν στις διατάξεις της παραγ. 3 περ. δ’ του άρθρου 8 και των παραγράφων 3, 4 του άρθρου 4 του κανονισμού 1370/2007 και συνεπώς δεν τίθεται θέμα ακυρότητάς τους…». Παράλληλα, προστίθεται ότι «συντρέχει περίπτωση μη υπαγωγής τους στις εν λόγω διατάξεις καθόσον μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου του κανονισμού και κατ’ εφαρμογήν των ως άνω μεταβατικών διατάξεών του η ισχύς τους λήγει στις 3-12-2019».
Η κρίσιμη ημερομηνία
Η τελική γνωμοδότηση του Γ’ Τμήματος του ΝΣΚ, όπως αποτυπώνεται στην τελευταία σελίδα της 37σέλιδης σχετικής απόφασης, αποτελεί ισχυρό χαστούκι για την υπουργική επιχειρηματολογία καθώς αναφέρει: «Κατόπιν του συνόλου των προαναφερομένων και συνοπτικώς, κατά τη γνώμη του Τμήματος του ΝΣΚ, επί των τιθεμένων ερωτημάτων αρμόζουν οι ακόλουθες απαντήσεις:
1. Επί του πρώτου ερωτήματος ότι οι από 1-11-2008 και από 8-4-2010 συμβάσεις μεταξύ του δημοσίου και του ΟΑΣΘ ήταν προσωρινώς μόνο άκυρες μέχρι την κύρωσή τους, αντιστοίχως, με τους νόμους ν. 3652/2008 και 3897/2010, μετά όμως από αυτήν παράγουν τα έννομα αποτελέσματά τους μέχρι τη λήξη τους και
2. Ότι οι ίδιες συμβάσεις δεν αντιβαίνουν στις διατάξεις στις διατάξεις της παραγ. 3 περ. δ’ του άρθρου 8 και των παραγράφων 3, 4 του άρθρου 4 του κανονισμού 1370/2007 και συνεπώς δεν τίθεται θέμα ακυρότητάς τους, η διάρκειά τους όμως λήγει στις 3-12-2019 με τη λήξη της μεταβατικής περιόδου του κανονισμού αυτού».
Από την ανωτέρω γνωμοδότηση προκύπτει και η απάντηση στο ερώτημα για ποιο λόγο ο υπουργός στο νομοσχέδιο το οποίο κατέθεσε στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους έθεσε ως ημερομηνία ολοκλήρωσης της εκκαθάρισης του ΟΑΣΘ την 3η Δεκεμβρίου 2019.
Η θέση αυτή του Γ’ Τμήματος του ΝΣΚ ανατρέπει και την επιχειρηματολογία του ΟΑΣΘ ότι η ισχύουσα σύμβαση που έχει με το ελληνικό δημόσιο διαρκεί τουλάχιστον ως το 2021, εφόσον αποδειχθούν ορθές οι εκτιμήσεις ότι το μετρό θα ολοκληρωθεί το 2019.
Απέκρυψε τη γνωμοδότηση
Ο κ. Σπίρτζης έλαβε στα χέρια του τη συγκεκριμένη γνωμοδότηση του ΝΣΚ πριν από τα περασμένα Χριστούγεννα. Ωστόσο, αυτή παρέμεινε κρυφή έως και σήμερα που αποκαλύπτεται από τη «Θ». Και παρότι ο υπουργός γνώριζε το περιεχόμενό της και τις απαντήσεις στα ερωτήματα που ο ίδιος είχε υποβάλει, συνέχισε παρ’ όλα αυτά και μετά να χρησιμοποιεί τα ίδια αβάσιμα επιχειρήματα. Στις 12 Μαΐου ο κ. Σπίρτζης δήλωσε από τη Θεσσαλονίκη ότι «όλη η περιουσία του ΟΑΣΘ έπρεπε να έχει περάσει στο δημόσιο από το 2010. Βάσει της υφιστάμενης σύμβασης», σημείωσε, «όλη η περιουσία του ΟΑΣΘ έπρεπε να έχει παραδοθεί στο ελληνικό δημόσιο ήδη από το 2010. Δεν έγινε αυτό, με πλημμέλεια των προηγούμενων κυβερνήσεων κατά τη γνώμη μου». Λίγες ημέρες αργότερα, στις 26 Μαΐου, στην ημερίδα για τις αστικές συγκοινωνίες την οποία διοργάνωσε στη Θεσσαλονίκη η Εγνατία Οδός Α.Ε. ο υπουργός είχε μιλήσει για «καραμπινάτες παρανομίες», για σύμβαση του ΟΑΣΘ με το ελληνικό δημόσιο που δεν πέρασε από το Ελεγκτικό Συνέδριο, όπως ούτε και η αναθεώρησή της το 2009, και που προβλέπει ότι θα ολοκληρωθεί δύο χρόνια μετά την ολοκλήρωση των έργων του μετρό και των επεκτάσεών του, «δηλαδή ποτέ» ή «όποτε».
Κρίσιμη συνάντηση στην Αθήνα
Η τρέχουσα εβδομάδα ενδεχομένως να αποδειχθεί κρίσιμη για το θέμα του ΟΑΣΘ. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Θ» τις αμέσως προσεχείς ημέρες πρόκειται να γίνει συνάντηση στο υπουργείο ανάμεσα στον υπουργό Χρήστο Σπίρτζη, στον πρόεδρο του ΟΑΣΘ Χρήστο Στεφανίδη και στον πρόεδρο του συνδικάτου των εργαζομένων Δημήτρη Τσερμενίδη. Αντικείμενο της συνάντησης θα είναι οι προτάσεις νόμου τις οποίες έχουν καταθέσει εδώ και καιρό η διοίκηση του ΟΑΣΘ και το συνδικάτο για τις οποίες ο υπουργός έχει δηλώσει ότι περιέχουν αρκετά θετικά σημεία και μπορούν να αποτελέσουν βάση συζήτησης. Η συνάντηση επρόκειτο να γίνει την περασμένη εβδομάδα, αλλά μετατέθηκε λόγω του σεισμού στη Λέσβο. Πάντως, την προηγούμενη Τετάρτη υπήρξε συνάντηση του κ. Σπίρτζη με τον κ. Τσερμενίδη στην οποία συζητήθηκαν όλα τα μείζονα θέματα τα οποία αφορούν τον ΟΑΣΘ.
Σύμφωνα με κυβερνητικό αξιωματούχο ο οποίος γνωρίζει άριστα το θέμα, από την έκβαση της επικείμενης τριμερούς συνάντησης θα εξαρτηθούν πολλά ως προς το μέλλον του ΟΑΣΘ. Συγκεκριμένα, εάν υπάρξει συμφωνία, εάν δηλαδή ο υπουργός αποδεχθεί τις προτάσεις οι οποίες έχουν κατατεθεί από τη διοίκηση του Οργανισμού και το συνδικάτο, τότε θα μπορεί να υπάρξει μια ομαλή περίοδος ως το 2019 οπότε το υπουργείο σχεδιάζει να προχωρήσει στην κρατικοποίηση της οδικής αστικής συγκοινωνίας. Σε διαφορετική περίπτωση, ο κ. Σπίρτζης εμφανίζεται αποφασισμένος να προχωρήσει στην άμεση εκκαθάριση του ΟΑΣΘ. Σε κάθε περίπτωση, εξηγεί ο ίδιος αξιωματούχος, το νομοσχέδιο θα πάει στη Βουλή ως το τέλος του μήνα, το πολύ αρχές Ιουλίου. «Εάν έχει υπάρξει συμφωνία θα αφαιρεθεί το κεφάλαιο περί εκκαθάρισης» τονίζει ο κυβερνητικός αξιωματούχος, «διαφορετικά θα κατατεθεί ως έχει, όπως δηλαδή κατατέθηκε στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους».
Τέλος, μέσα στην εβδομάδα πρόκειται να οριστικοποιηθεί η συμφωνία μεταξύ υπουργείων Οικονομικών και Μεταφορών με τον ΟΑΣΘ για το ποσόν της διαφοράς από τον ΦΠΑ το οποίο θα πρέπει το δημόσιο να καταβάλει στον Οργανισμό. Η τριμερής επιτροπή η οποία είχε οριστεί για το σκοπό αυτό συνεδρίασε την προηγούμενη εβδομάδα και σύμφωνα με πληροφορίες κατέληξε σε ένα ποσόν γύρω στα 11,5 εκατ. ευρώ το οποίο αναμένεται να καταβληθεί άμεσα στον ΟΑΣΘ.
Του Νίκου Ηλιάδη
πηγή: makthes.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου